29/12/2023

Ro‘yxatga olish doirasida har bir shaxs va mamlakatning har bir uy xo‘jaligi to‘g‘risidagi ma’lumot to‘planadi. Aholini ro‘yxatga olish shaxslarning shaxsiy hayotlari bilan qiziqmaydi. Aholini ro‘yxatga olishning maqsadi jamiyat va aholi guruhlari haqida statistik ma’lumotlarni ishlab chiqishdan iborat. Shu asosda jamoatchilik shaxsga doir ma’lumotlarning maxfiyligini saqlanishiga ishonch hosil qilishi kerak. Ismlar, manzillar va shaxsiy identifikatsiya raqamlari shaxsiy identifikatorlarni ro‘yxatga olish natijalarini paydo bo‘lishiga yo‘l qo‘ymasligi
va boshqa ma’lumotlardan imkon qadar tezroq chiqib ketishi uchun aholini ro‘yxatga olish jarayonida oshkor qilinmasligi kerak.

Maxfiylik talabi ro‘yxatga olish jarayonida to‘ldirilgan ro‘yxatga olish varaqalarini himoya qilish va ularni qayta ishlash va yakuniy materiallar  va nashrlarda mavjud bo‘lgan ma’lumotlarni himoya qilish bilan yakunlangan aholini ro‘yxatga olishning barcha bosqichlarini qamrab oladi. Jamoatchilik tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlarni qayta ishlash jarayonlarida ro‘yxatga olish organlari xodimlar va ular tomonidan ro‘yxatga olish ishlarini o‘tkazishda ishtirok etish maqsadida yollangan barcha shaxslar tomonidan to‘liq maxfiylik tamoyillariga rioya qilishlari kafolatlanishi kerak. Ko‘pgina mamlakatlarda bunday axborotni himoya qilishni ta’minlaydigan ichki qonunlar, xususan, ro‘yxatga olish qonunchiligi yoki ma’lumotlarni himoya qilish va axborot erkinligi bilan bog‘liq umumiy qonunchilik shaklida bo‘ladi. Qonun Davlat statistika qo‘mitasi hamda tegishli vazirlik va idoralar xodimlari tomonidan MDH va boshqa ko‘plab xorijiy mamlakatlar tajribalarini o‘rgangan holda ishlab chiqildi hamda Qonunchilik palatasi tomonidan 2019-yil 21-noyabrda qabul qilindi, Senat tomonidan 2020-yil 28-fevralda ma’qullandi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2020-yil 16-mart kuni O‘RQ-611-son bilan imzolandi. Qonunning 10-moddasida “Aholini ro‘yxatga olishning shaxsga doir ma’lumotlari maxfiy bo‘lib, respondentning roziligisiz oshkor etilmaydi va tarqatilmaydi” deb belgilab qo‘yilgan.